تغییر نگرشها به عنوان مهمترین تعیین کننده رفتارهای محیط زیستی افراد

هم اکنون در سراسر دنیا مسئله محیط زیست به یکی از مسائل اجتماعی مهم تبدیل شده است که کشورهای مختلف با این مسئله درگیر هستند. از […]

هم اکنون در سراسر دنیا مسئله محیط زیست به یکی از مسائل اجتماعی مهم تبدیل شده است که کشورهای مختلف با این مسئله درگیر هستند.

از این رو تحقیقات و بررسی های زیادی در این حوزه در حال انجام شدن است. نتیجه تحقیقات و مطالعات مختلف نشان داده است که تنها یک چیز می تواند کره زمین و محیط زیست را از تخریب و نابودی نجات دهد و آن هم تغییر عملکرد انسانهاست که به شدت به نوع نگرش آنها نسبت به محیط زیست وابسته است. به همین دلیل ، یکی از مواردی که به وفور درباره آن تحقیق و بررسی می شود ، نگرش افراد نسبت به محیط زیست است.

می توانیم نگرش افراد را مجموعه ای از عواطف و احساسات مثبت و منفی در مورد خصوصیات محیط فیزیکی یا مسائل مربوط به آن تعریف کنیم. یکی از موارد مهمی که رفتار افراد در برابر محیط زیست را تعیین می کند ؛ یعنی تعیین می کند که افراد رفتارهای محافظتی یا تخریبی در برابر محیط زیست داشته باشند ، نوع نگرش آنها به مسئله محیط زیست است.

مطالعات نشان می دهد هر چه قدر میزان اطلاعات و دانش افراد در خصوص محیط زیست بیشتر باشد ، نگرشهای مثبت تر و در نتیجه رفتارهای محافظتی تری نسبت به محیط زیست دارند. به همین دلیل ، افزایش دانش و اطلاعات افراد از محیط زیست به یکی از موضوعات مهم تبدیل شده است که همه کشورها سعی می کنند با افزایش دانش افراد ، نگرش آنها را نسبت به محیط زیست به شکل مثبتی تغییر دهند. منظور از آگاهی محیط زیستی به این معنی است که اطلاعات افراد در خصوص مسائل محیط زیستی و عواملی که می توانند آن را تحت تأثیر قرار دهند افزایش پیدا کند.  افراد در جوامع مختلف با توجه به شرایط گوناگونی که دارند رفتارهای متفاوتی با محیط زیست دارند.

این رفتارها ممکن است منفی و بر علیه محیط زیست بوده یا اینکه مثتب و به نفع محیط زیست باشد. انسانها مشغول فعالیتها و اقدامات مختلفی هستند که برخی از آنها یا اکثرشان می تواند محیط زیست را به شدت در معرض خطر قرار دهد ؛ اما تعداد افرادی که از این آسیب وحشتناک به محیط زیست آگاه هستند بسیار کم است. همین اقدامات ، از جمله مهم ترین عوامل آسیب و خسارت به محیط زیست هستند. تا زمانی که نتوانیم آگاهی افراد از محیط زیست را افزایش دهیم نمی توانیم مدعی نجات محیط زیست باشیم. آموزشی که در این زمینه باید ارائه شود باید شامل ویژگیهای زیر باشد:

یک) هدفمند باشد

آموزش باید هدفمند بوده و قصد افزایش دانش و بهبود رفتارهای افراد را داشته باشد. اگر آموزش ها به گونه ای باشد که نتواند دانش افراد در خصوص محیط زیست را افزایش دهد و یا به گونه ای باشد که نتواند رفتار افراد را بهبود بخشد نمی تواند مفید باشد.

دو) هماهنگ باشد

آموزش هایی که برای افزایش دانش افراد طراحی و ارائه می شود باید با سایر آموزشها هماهنگ باشد. یکی از آسیب شناسی های بخش آموزشی در ایران این است که بخشهای مختلف و آموزشهای مختلف با یکدیگر هماهنگ نیستند. از طرفی اگر این هماهنگی در آموزش هم وجود داشته باشد ولی غالباً شاهد این هستیم که آموزشها با آن چیزی که عملاً در کشور اتفاق می افتد هماهنگی ندارد. یعنی در آموزشها مسائلی مطرح می شود یا راهکارهایی آموزش داده می شود که به صورت عملی اصلاً قابل استفاده نمی باشد.

سه) آموزش در فضای آزاد

تحقیقات نشان داده است زمانی که آموزش حفاظت از محیط زیست و افزایش دانش افراد زمانی که در فضاهای باز برگزار می شود تأثیر بسیار بیشتری بر رفتار افراد خواهد گذاشت. بنابراین ، پیشنهاد می شود موقعیتی فراهم شود که این دسته از آموزشها در فضاهای باز و در ارتباط نزدیک با محیط زیست برگزار شود.