هم اکنون در بسیاری از شهرهای بزرگ و صنعتی ایران ، آلودگی هوا به مرز خطرناکی رسیده است.
شاخص آلودگی به قدری بالاست که اثرات بسیار مخرب زیست محیطی و انسانی به دنبال دارد ولی باز هم به گونه ای به نظر می رسد اقدام خاصی برای آن انجام نمی شود یا هیچ راهی برای آن وجود ندارد. هر چند به صورت جهانی و در مجامع بین المللی برای آلودگی هایی که روز به روز در حال افزایش است جلسات تخصصی برگزار شده و تصمیماتی گرفته می شود ولی باز هم شاهد این هستیم که کشورهایی مانند ایران که تکنولوژی ضعیف تری دارند یا صنایعی که آلودگی های بسیار زیادی تولید می کنند در حال فعالیت و آلوده سازی محیط زیست هستند.
علاوه بر تکنولوژی قدیمی و ضعیف در صنایع مختلف ، استفاده از مواد اولیه نامرغوب و آلوده کننده نیز از دیگر دلایل افزایش آلودگی در ایران است. اما این آلودگی در برخی از فصلهای سال مانند فصل پائیز و زمستان به دلیل پدیده وارونگی دما به اوج خود می رسد و مرز خطرناک بودن را نیز رد می کند. اما با این حال ، باز هم می توانیم اقداماتی را انجام دهیم تا میزان آلودگی ها کاهش پیدا کند. قبل از هر گونه اقدامی باید انواع آلاینده ها را بشناسیم. به طور کلی می توانیم آلاینده ها را به دسته های زیر تقسیم بندی کنیم.
یک) نیروگاه های ترموالکترونیک
مواد ترموالکترونیک به ابزارهای جامدی گفته می شود که به صورت مستقیم موجب تبدیل گرما به الکتریسیته می شوند. یعنی زمانی که اختلاف دما به وجود می آید مانند یک باطری عمل می کنند. به معنی دیگر ، اگر در محل وصل شدن دو فلز در یک طرف دما زیاد باشد و در طرف دیگر دما کم باشد این اختلاف دما تبدیل به مواد ترموالکترونیک می شود که از جمله آلاینده های مهم در ایران است.
دو) صنایع
بسیاری از صنایع در ایران به دلیل استفاده از سوخت های نامرغوب و همچنین رها سازی زباله ها در طبیعت یا فاضلابهای شهری یا نزدیکی شهرها موجب می شود آلودگی های ناشی از این صنایع در مناطق مسکونی به بیشترین حد مجاز خود برسد و زندگی افراد را به مخاطره اندازد.
سه) مصارف خانگی
مصارف خانگی نیز از جمله موارد آلوده کننده هستند. عمده ترین مصارف خانگی که موجب آلودگی می شوند شامل مواد غیر قابل بازیافت و مواد پلاستیکی و میزان زباله های تولیدی آنهاست. افزایش فرهنگ مصرف گرایی یکی از دلایل افزایش آلودگی محیط زیست از طریق مصارف خانگی است.
چهار) کشاورزی
در صنعت کشاورزی نیز استفاده از سموم و همچنین فرسایش خاک ها موجب از بین رفتن طبیعت می شود و از بین رفتن طبیعیت نه نیز به نوبه خود موجب افزایش آلودگی خواهد شد. بخش کشاورزی را می توانیم به عنوان بزرگترین منبع آلودگی و انتشار منوکسید کربن بدانیم.
مواد منوکسید کربن که عامل اصلی آن بخش کشاورزی است و مواد دی اکسید گوگرد که حاصل صنایع است موجب از بین رفتن جو یا اتمسفر می شود و این آلودگی ها تا فاصله چندین هزار کیلومتر را می تواند آلوده و نابود کند.
پنج) آلودگی ترافیکی
شهرهای بزرگ همیشه از آلودگی های ناشی از ترافیک که آلودگی صوتی ، آلودگی هوا و تصویر است رنج می برند. علاوه بر آلودگی صوتی و تصویری که همیشه وجود دارد. آلودگی هوا در در فصلهای مختلف آثار متفاوت تری دارند. به عنوان مثال ، در فصل زمستان و پائیز آلودگی هوای ناشی از ترافیک به حداکثر خود می رسد. دلیل این آلودگی بیشتر نیز این است که هوای سرد به ارتفاعات می رود و در مقابل هوای گرم و آلوده به سطح زمین نزدیکتر می شود. همچنین غلیظ شدن گازهای سمی موجب سنگین و آلوده تر شدن هوا می شود که آثار بسیار مخربی بر زندگی انسانها و زمین دارد.
از جلمه روشهای جلوگیری از آلودگی های هوا
یک) از رده خارج کردن ماشین ها یکی از روشهایی است که می توان از آن برای کاهش آلودگی استفاده کرد. در ایران تعداد زیادی خودرو وجود دارد که سالها پیش باید از رده خارج می شدند ولی همچنان شاهد تردد آنها در خیابانها هستیم.
دو) از بین بردن آلودگی های نیروگاه های ترموالکتریک
سه) تقویت کردن قوانین مربوط به آلودگی هوا