امروزه مسئله محیط زیست از تمامی جوانب مورد توجه است.
همه قسمتهای کشور به ویژه محیط های روستایی اهمیت بسیار زیادی دارند. توجه به روستاها از آن جهت اهمیت دارد که بتوان از این محیط غنی و طبیعی بهترین بهره را برد و از آن محافظت کرد. همچنین روستاها به دلیل قرابت نزدیک به طبیعت و محیط زیست طبیعی و تأثیری که بر آن دارند و از طرفی تأثیری که به صورت مستقیم از آن می پذیرند بسیار جایگاه مهم و قابل توجهی دارند. به همین دلیل باید روستاها و زیست گاه های روستایی از چندین جنبه مهم مورد توجه قرار بگیرند که در ادامه به این جنبه های مهم اشاره می کنیم.
یک) توجه به مسئله فرسایش زمین
امروزه فرسایش زمین به ویژه در مناطق روستایی به دلیل زمین های زارعی و استفاده از چوب درختان و جنگل ها به عنوان سوخت مصرفی موجب شده است بخشی از پوشش گیاهی در این مناطق از بین برود و در نتیجه زمین های فاقد پوشش گیاهی دچار فرسایش شوند.
دو) توجه به مسئله زباله ها
برخلاف شهرها که زباله ها از سطح شهر جمع آوری شده و سپس در مناطق دور از مناطق مسکونی دفع می شود. در روستاها چنین امکانی نیست و هر کدام از روستاییان زباله های خود را در مناطق اطراف رها می کنند یا به روشهای مختلف مانند سوزاندن از بین می برند. همین عدم ساماندهی زباله های روستایی یکی از مسائل مهمی است که موجب از بین رفتن طبیعت در مناطق روستایی می شود.
سه) توجه به مسئله ساماندهی آبها
آب های حاصل از مصارف خانگی و کشاورزی در روستاها به دلیل عدم وجود فاضلابها و سیستم هدایت شده، پسماندهای آبی وارد طبیعت می شود و خطرات بسیار زیادی برای گونه های گیاهی ، جانوری و انسانها به بار می آورد. به همین دلیل ، رسیدگی به مسئله آب روستاها یکی از مسائل مهم و مورد توجه باید باشد.
چهار) شخم زنی های غیر اصولی
از آنجایی که بیشتر زمین های زراعی و کشاورزی در ایران به شیوه سنتی مورد کشت و برداشت قرار می گیرد. کشاورزی سنتی و عدم آگاهی به شیوه های اصولی کشاورزی و حفظ سلامت زمین موجب شده است به دلیل روشهای نامناسب کشت ، نگهداری محصول و برداشت آن و آسیب هایی که در هنگام کشاورزی به زمین وارد می شود در بسیاری از مناطق روستاها ، خاک و زمین حاصلخیز از بین بروند و خسارتهای زیادی به منابع طبیعی همچون خاک و آب وارد شود.
پنج) استفاده از سوختهای طبیعی
استفاده از سوختهای طبیعی مانند هیزم که در روستاها علاوه بر اینکه موجب از بین رفتن درختان و پوشش گیاهی می شود بلکه با سوخت آنها آلودگی های زیست محیطی به وجود می آید که هم موجب ایجاد آلودگی در فضای خانه های روستایی و هم طبیعت می شود.
شش) استفاده نادرست از منابع طبیعی
بسیاری از منابع طبیعی در روستاها به دلیل استفاده نادرست روستاییان از بین می رود. بنابراین در صورت افزایش کارآیی این منابع و استفاده درست از آنهاست که می توان به حفظ محیط زیست کمک کرد.
هفت) عدم آگاهی از نحوه حفاظت از محیط زیست
تمامی استفاده های نامطلوب از منابع طبیعی و از بین رفتن منابع روستایی به دلیل عدم آگاهی روستاییان است. برای حفاظت از محیط زیستهای روستایی باید آموزشهای لازم جهت استفاده و در عین حال استفاده بهینه از منابع ، اراضی ، جنگل ها و آبهای روستایی به روستاییان آموزش داده شود تا بتوانند در حفظ محیط زیست کمک کنند.
هشت) توسعه روستاها
امروزه به دلیل از بین رفتن منابع آبی یا سایر منابع روستایی و همچنین عدم دسترسی به امکانات کافی ، بسیاری از روستاییان به شهرها مهاجرت کرده اند. مهاجرت بی رویه روستاییان نه تنها به محیط های شهری ، آلودگی های شهری و افزایش شغل های کاذب منجر می شود بلکه از طرفی روستاها نیز کم کم تخریب شده و از بین خواهند رفت. بهتر است برای حفظ منابع طبیعی که در محیط زیست های روستایی وجود دارد به توسعه فیزیکی و امکاناتی روستاها پرداخته شود تا میزان مهاجرت روستاییان کاهش یابد.