تست هوش، هوش، Iq، باهوش، هوشمند و غیره کلمه‌هایی هستند که از دوران بچگی تا به الآن زیاد به گوشمان خورده است و با آن ها کاملا آشنا هستیم. امروز در این مقاله تصمیم داریم، مفهوم و ویژگی های تست هوش و حتی انواع هوش را به طور مختصر و کامل و عامیانه مرور کنیم. می خواهیم بفهمیم که هوش به چه مواردی اشاره دارد؟ هوش همه افراد با یکدیگر برابر است یا نه؟ هوش را چگونه و با چه ابزاری می توان اندازه گیری کرد؟
قدرت هوش برای موفقیت یک انسان چه اندازه است؟ این چند سؤال فقط بخش کوچکی از سؤالات پیش آمده برای بسیاری از ماست، چه بسا که هوش و دنیای فهم آن بسیار گسترده و هیجان انگیز است که هر چه برای درک و فهمش بدانیم باز تمامی ندارد. برای آشنایی با تست هوش، انواع هوش و همچنین انواع تست های هوش با هوش نیک همراه باشید
هوش چیست؟
هوش یا inteligence به طور کلی یک فرآیند ذهنی است که شامل مواردی از جمله ظرفیت منطقی، درک خودآگاهی، میزان یادگیری موضوعات مختلف، قدرت حل مسئله، توانایی برنامه‌ریزی، خلاقیت، دانش فردی، کلامی و عددی و… می‌شود. هوش، توانایی کسب تجربه و یادگیری از آن تجربه ها، تفکر انتزاعی و برقراری ارتباط با محیط و موقعیت های مختلف و سایر افراد در اطراف خود است.
هوش دارای تفاوت های فردی در بین مردم است و به هیچ عنوان یکسان و در یک سطح نیست، این تفاوت ها بسیار برجسته و آشکار هستند. اما چه عواملی بر هوش اثر دارند؟ از موارد گوناگونی که در میزان هوش تأثیر دارند، می توان به وراثت، فیزیولوژیکی، یادگیری، شرایط خانوادگی، عوامل فردی، شرایط محیطی و اجتماعی اشاره کرد.
نظریه های مختلفی از سوی دانشمندان و روان شناسان برای مفهوم هوش بیان شده است. بحث بر سر مفهوم انتزاعی بودن هوش است که هیچ گونه پایه فیزیکی و عینی ندارد. به طور کلی بیشترین نظر بر این است که هوش انسان به نوعی توانایی عمومی است که برای درک بهتر مطالب و استدلال، خود را به شکل های متفاوت نمایان می کند. به کمک بهره گیری از هوش، قدرت و فهم بروز رفتار مناسب در برابر دیگران و نسبت به محیط پیرامون خود را به دست می‌آوریم و همچنین می‌توانیم تعامل سازنده‌ای با سایر افراد داشته باشیم و مسائل زندگی را بهتر رفع و رجوع کنیم.
اهمیت و مزایای تست هوش
یکی از معیارهایی که برای سنجش میزان هوش‌های مختلف می‌توان از آنها بهره برد، تست های هوش است. تست هوش یا IQ test در سطوح و انواع مختلفی طراحی شده‌اند که هر کدام از آنها برای سنجش میزان هوش طیف‌های خاصی از افراد به کار می‌‌آید. اما چرا باید از تست های هوش استفاده کنیم؟! در ادامه به دلایل استفاده از این تست‌ها اشاره می‌شود.
۹ دلیل استفاده از تست هوش
انجام تست هوش فرصت ها و فواید زیادی برای افراد در سنین مختلف دارد. “تست هوش” به انسان کمک می‌کند که به راحتی از نوع هوش و میزان تمرکز خود نسبت به انواع مهارت ها و ویژگی های گوناگونی که دارا هستیم آگاه شویم. مانند مهارت های کلامی، درک مسائل ریاضی، مهارت های دیداری، حافظه کوتاه مدت، تشخیص الگوها، تفکر تحلیلی، تجسم سه بعدی و مهارت‌های دیگر.
۱- ارتباط نمره هوش با طرز تفکر
نمره هوش این ویژگی را دارد که با توجه به ظرفیت های هر انسان نوع فکر کردن به یک مسئله مشخص را برای ما تعیین کند. نمره هوش این دید را برای ما به وجود می‌آورد که چگونه در مقایسه با دیگران می‌توانیم برای حل مسائل راه کار ارائه دهیم،. همچنین نباید از این نکته هم غافل شد که نمره هوشی چیزی نیست که بتواند ما را محدود کند بلکه فقط زمینه ای را برای ما پدید می آورد که بدانیم قدرت تمرکز و تفکر ما در شرایط بحرانی یا در زمان تصمیم گیری های مهم زندگی چگونه برای حل مسائل راه کار پیدا می کند.
۲- شناسایی نقاط ضعف و قوت شناختی
معمولا تست های هوش مشخص می کنند که فرد چه نقاط ضعف و قوتی دارد، یعنی در چه کارها یا فعالیت هایی عملکرد بهتری دارد و در چه مواردی ضعیف است و به مشکل بر می خورد. هنگام انجام تست هوش ممکن است در برخی مهارت ها نمره خوب و بالایی دریافت کنید و در برخی دیگر نمره پایین تری کسب کنید. وقتی نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید، برای بهتر شدن روند رشد استعداد و توانایی‌های خود تمرکز بیشتری بر روی بخش های مهم داشته باشید.
۳- تست هوش کمک می کند که مسیر تحصیلی و شغلی درستی انتخاب کنید
یکی از مشغله های ذهنی ما بزرگترها در رابطه با انتخاب شغل برای خودمان و انتخاب رشته تحصیلی مناسب برای فرزندانمان که آن ها هم بتوانند در آینده شغل مناسب بیابند می باشد. تست هوش برای رفع این درگیری ذهنی کمک بزرگی به ما خواهد کرد؛ زیرا اصلی ترین کاربر آن شناسایی توانایی ها و استعداد ذاتی و همچنین تحصیلی است. برخی از مشاورین و والدین بر اساس همین نتایج مسیر تحصیلی و آموزشی دانش آموزان و کودکان خود را تعیین می‌کنند.
تحقیقات نشان داده است که نتایج آزمون های هوش، نشان خواهد داد که افراد در چه حرفه و زمینه ای رشد خواهند کرد و در چه زمینه‌هایی توانایی و استعداد ندارد.
۴- کمک در بررسی فرآیند تفکر و تمرکز خودتان
معمولا بیشتر ما هیچ دقت و توجهی نسبت به نحوه تفکر و نمرکزمان نداریم و بدون فکر و بررسی به صورت خودکار تصمیم می گیریم و کارهای روزانه و مهم زندگی خود را انجام می دهیم. انجام آزمون های هوش استاندارد این امکان را به ما می دهند نوع و گرایشات فکری خود را در نحوه تفکر و حل مسائل و مخصوصا قدرت تصمیم‌گیری صحیح را پیدا کنیم و همچنین کمک می‌کند در مسیر هماهنگی تفکر و حل مسائل پیش آمده زندگی و یا محیط پیرامون خود تغییرات مهم و مفیدی نسبت به گذشته ایجاد کنیم.
۵- مرور تغییرات از زمان گذشته تا کنون در ذهن
شاید بدانید که با بالا رفتن سن، مغز انسان هم دچار تغییراتی می شود. معمولا با بالا رفتن سن افراد تاخودآگاه تجزیه و تحلیل ذهنی آنها به مراتب کندتر از قبل می شود. با انجام آزمون هوش می توانید بفهمید که شما هم جزء آن دسته از افراد هستید یا خیر. با انجام پی در پی آزمون هوش برای شناسایی و یا جلوگیری اختلالات عصبی و همین طور پیشرفت بیماری های مغزی و عصبی سریع تر می توانید برای درمان آن ها اقدام کنید.
۶- توانایی های متفاوت، ابزارهای گوناگون سنج تست هوش
برای تشخیص هوش با توجه به توانایی های متفاوت افراد ابزارهای گوناگونی هم وجود دارد، که باعث می‌شود تست هوش با توجه به عملکرد فرد در شرایط مختلف دقیق تر و بهتر مشخص شود. یعنی جزئیات بیشتری توانایی ها و استعدادهای هر فرد بررسی می شود.
۷- کشف راه های جدید تفکر
اکثر مردم به دلیل عدم وجود تجربه کافی، خیلی از روش های تفکر و راه کارهای جدید را نادیده می گیرند. مانند شخصی که هیچ وقت در زندگی با مشکلات منطقی از جمله شناخت الگوها مواجه نشده است. همین دلیل باعث می شود هرگز ایده‌ای برای حل آن در ذهن خود پرورش ندهد و یا به آن فکر نکند و وقتی در موقعیت آن قرار بگیرد نتواند به موقع راه کار ارائه دهد و مدیریت کند. به همین دلیل است که می گوییم مهارت های مختلف را یاد بگیرید و سعی کنید آن ها را تجربه کنید و هوش خود را در هر مقطع از مهارت های موجود بسنجید.
۸- رشد هوش کودک خود را بسنجید و شناسایی کنید
نوع رشد کودکان به مراتب با هم متفاوت است که این امر در تمامی انسان ها یکسان است. شما با انجام آزمون های هوش می توانید نقاط ضعف و قوت هوش کودک را شناسایی که کنید زیرا این کار کمک بزرگی با شما والدین و همچنین مربیان و معلمان می کند تا راحت‌تر بتوانند کودک را در مسیر درستی هدایت کنند و براساس آن مسیر آموزشی و یادگیری کودک را با توجه به نوع هوش و ضریب هوش آن تعیین کرده و در آن مسیر برنامه ریزی و اجرا کنند.
۹- تست هوش، سرگرمی است
تست هوش از نظر اکثر مردم نوعی سرگرمی است و جنبه تفریح دارد. زمانی که به تست هوش به چشم یک امتحان سخت و پیچیده نگاه نکنید، در آن صورت است که وارد یه چالش سرگرم کننده شده اید و همچنین با مسائل نوین و جدیدی هم آشنا می شوید. همچنین شناخت جدیدی نسبت به حل مسائل و دسته های مختلف آزمون هوش پیدا کنید.
انواع هوش را بشناسید
حالا که با مفهوم هوش آشنا شدیم، نوبت آن است که به شناخت انواع هوش بپردازیم. از اصلی‌ترین دلایل شناخت انواع هوش ها این است که به سایر افراد بفهمانیم اگر در مهارتی کم توان و ضعیف هستید ناامید نشوید و یأس را از خود دور کنید، شما بعد از شناخت انواع هوش‌ها به این پی می برید اگر در عملکرد با یکی از هوش ها ناتوان هستید ممکن است در قسمت های دیگری باهوش و توانمند باشید و برای تقویت آن بیشتر بکوشید. هر فردی هوش های منحصر به فرد خودش را دارد. برای آشنایی با انواع هوش ها با همراه باشید.
در یک دسته بندی، هوش به سه نوع هوش اجتماعی، هوش عینی و هوش انتزاعی دسته‌بندی می‌شود. اما هر کدام از این انواع هوش به چه معنا هستند و چه بخش‌هایی را در بر می‌گیرند. این ۳ نوع دارای این معانی هستند:
- هوش اجتماعی: داشتن توانایی بالقوه جهت درک و برقراری ارتباط با اشخاص مختلف
- هوش عینی: دارا بودن توانایی بالقوه جهت درک و کار کردن با اشیاء
- هوش انتزاعی: این هوش منحصر به انسان است و منجر به درک بهتر و نحوه کارکرد عناوین مختلفی می‌شود. گاردنر هوش اجتماعی را به ۹ دسته تقسیم‌بندی کرده است که در ادامه با این دسته‌بندی‌های انواع هوش انتزاعی آشنا می‌شوید.
انواع هوش انتزاعی از دیدگاه گاردنر
هوش انتزاعی از دیدگاه گاردنر ۹ بخش را در بر می‌گیرد. برای این‌که بدانید در کدام نوع از این انواع هوش انتزاعی قوی‌تر هستید، باید با این ۹ دسته آشنایی پیدا کنید. پس به سوی آشنایی با زیر و بم هوشتان!
هوش موسیقیایی
افرادی که دارای این هوش هستند، توانایی درک ریتم و موسیقی، مثل یک طرفدار موزیک. توانایی تغییر شکل نت های موسیقی، مثل یک آهنگ ساز و یا توانایی نواختن سازهای موسیقی، مثل نوازنده پیانو یا گیتار را دارند. علاقه به آواز خواندن و مهارت در به خاطر سپردن آهنگ نیز از نشانه‌های افراد صاحب هوش موسیقیایی است. این دسته از افراد در فکر کردن به الگوهای صوتی، ریتم‌ها و صداهای اطراف مثل صدای پرندگان قوی هستند.
هوش زبانی – کلامی
یکی دیگر از انواع هوش انتزاعی، هوش زبانی و کلامی است. افرادی که دارای این هوش هستند، در به کارگیری کلمات به صورت شفاهی مهارت دارند و می‌توانند مثل سخنران‌ها، سیاست مدار‌ها و داستان‌سرایان سخنرانی کنند. همچنین این دسته از افراد در به کارگیری کلمات به صورت نوشتاری، مثل نوشتن شعر، ویراستاری، روزنامه‌نگاری مهارت دارند. افراد دارای هوش زبانب و کلامی به خوبی می‌توانند از کلمات، به هنگام حرف زدن و نوشتن استفاده کنند. این افراد نسبت به افراد دیگر در مورد یک موضوع، توضیحات بیشتری می‌دهند.
هوش منطقی – ریاضی
افرادی که دارای این هوش هستند، در استفاده از اعداد مهارت بالا دارند. به عنوان نمونه‌هایی از افراد با هوش منطقی و ریاضی می‌توان به ریاضیدان‌ها، آماردان‌ها و کارمندهای بانک اشاره کرد. افرادی که هوش قوی منطقی و ریاضی دارند، می توانند در زندگی برای مسائل و مشکلاتی که با آن رو به رو می شوند، تحلیل منطقی و مناسبی داشته باشند. مسائل را به راحتی و خلاقانه حل می کنند. آنها دارای تفکر واگرا هستند. یعنی از راه حل‌های موجود استفاده نمی‌کنند و دنبال راه حل های جدید و نوآورانه هستند. اهمیت به نظم و طبقه بندی اشیای پیرامون، برنامه ریزی برای کارها و تجربه کردن و آزمایش کردن دانسته‌ها از علاقه‌مندی‌های این دسته از افراد است.
هوش فضایی – دیداری
افرادی که دارای این هوش هستند، درک دقیقی از مشاهدات محیط پیرامون خود دارند و همچنین جهت یابی توانمند هستند. آنها مانند یک شکارچی، دیدبان و راهنما در تجسم کردن اشیاء و ایجاد یک تصویر ذهنی در ذهنشان قوی هستند. این دسته از افراد می‌توانند تبدیل دکوراسیون ساز، معمار، هنرمند و مخترع خوبی شوند. افراد دارای هوش فضایی و دیداری قوی درک بهتری از رنگ ها، خطوط، اشکال و فضا و رابطه بین آنها دارند. آنها همچنین نقشه ها، نمودارها، عکس ها و تصاویر ویدئویی را با جزییات بیشتری مشاهده می‌کنند. تشخیص سریع جهت های اصلی مثل شمال و جنوب نیز از توانایی‌های این دسته از افراد است. آنها همچنین می‌توانند عکسی را که از یک شی گرفته شده است، به صورت سه بعدی در ذهنشان تصور کنند. آنها رویاپرداز هستند و سریع وارد تخیل می‌شوند.
هوش جنبشی – حرکتی
افرادی که دارای این هوش هستند، از کل بدنشان برای ابراز عقاید و مثل یک بازیگر برای ابراز احساساتشان استفاده می‌کنند. افراد دارای هوش جنبشی و حرکتی بالا در انجام حرکات بدنی و حفظ و کنترل تعادل قوی هستند، در هماهنگ سازی بین چشم و و اعضای بدنشان مهارت دارند و هنگام صحبت کردن از زبان بدن بیشتر استفاده می‌کنند.
هوش درون فردی
افرادی که دارای این هوش هستند، شناخت و تسلط کافی بر روی ذهن و روحیه خود دارند که به نوعی خودشناسی محسوب می‌شود. آنها تصویر دقیقی از نقاط قوت و ضعف خود دارند. همچنین آگاهی از انگیزه ها، امیال، خلقیات درونی مانند احساسات و هیجانات خود از دیگر ویژگی‌های این افرد است. افراد دارای هوش درون فردی، دارای توانایی منضبط کردن خود هستند. لذت بردن از انفرادی کار کردن، تفکر کردن، خودآزمایی، تحلیل روابط خود با دیگران و ارزیابی توانایی های فردی هم از خصوصیاتی است که یک فرد با هوش درون فردی بالا از آن ها برخوردار است.
هوش میان فردی
افرادی که دارای این نوع هوش از انواع هوش های انتزاعی هستند، توانایی بالایی در ایجاد تعامل با دیگران را دارند و دیگران را می‌فهمند و درک می‌کنند. این دسته از افراد سعی می‌کنند مسائل مختلف را از نقطه نظر افراد دیگر ببینند تا بفهمند آنها چگونه احساس می‌کنند و می‌اندیشند. آنها در فهمیدن منظور و احساسات افراد اطرافشان توانایی وی‍ژه‌ای دارند. افراد دارای هوش میان فردی از مهارت‌های کلامی و غیرکلامی مانند تماس چشمی استفاده می‌کنند. آنها از گفتگو با دیگران لذت می برند و اغلب دوستان زیادی دارند.
هوش طبیعت گرا
افرادی که دارای هوش طبیعت‌گرا هستند، از دنیای گیاهان و حیوانات درک بهتری دارند. آنها معمولا به طبیعت‌گردی و کشف طبیعت اطرافشان می‌پردازند و همچنین به یادگیری درباره موجودات زنده علاقه‌مند هستند. همچنین آنها دوست دارند از گیاهانی هم‌چون گل، کاکتوس و گیاهان دیگر را نگهداری کنند و در مورد آنها بیشتر بدانند.
هوش هستی گرا
افرادی که دارای این هوش هستند، به طرح و جست وجوی پاسخ به پرسش‌های بزرگ و بنیادین، درباره وجود خود و هستی تمایل دارند. همچنین آنها توانایی و قابلیتی خاص برای درک دیگران و جهان اطراف دارند و در رعایت قوانین اخلاقی و ارزش های اجتماعی در جامعه توانا هستند. افراد دارای هوش هستس گرا نگاه عمیق تری به زندگی دارند. آنها مجذوب سؤالات زندگی، مرگ و جهان پس از مرگ می‌شوند و می‌توانند ماورای احساسات و پدیده‌ها را توضیح دهند. آنها دارای تصوری عمیق از زندگی دارند و سؤالات بزرگتری درباره هستی و انسان دارند؛ سوالاتی مانند این که چرا متولد می شویم، چرا میمیریم و یا چطور اینجا هستیم.
با انواع تست هوش آشنا شوید
پس از آشنایی با انواع هوش نوبت به این می‌رسد که با راه‌های ارزیابی هوش هم آشنا شوید. تست های هوش می‌توانند انواع هوش انسان را بسنجند و یک دید کلی را در مورد هوش‌های مختلف افراد به آنها بدهند انواع مختلف تست هوش وجود دارد که هر کدام را می‌تواند برای نیل به اهداف مشخصی به کار گرفت. در ادامه با انواع تست هوش آشنا می‌شوید.
-
تست هوش وکسلر
تست هوش وکسلر یکی از تست های مفید و کاربردی در خصوص سنجش میزان آموزش‌پذیری و همچنین یادگیری کودکان در دامنه سنی پیش‌دیستانی و دبستان است.
-
تست هوش آدمک یا گودیناف
تست هوش گودیناف یکی از آزمون های بسری در حوزه کودک می باشد، که در گذشته از آن جهت شناسایی شرایط زندگی، روحی و اختلالات کودک مورد استفاده قرار می گرفته است.
-
تست هوش ریون
یکی دیگر از انواع تست های هوش ، تست هوش ریون است. آزمون هوش ریون یکی از آزمون های ماتریسی در حوزه هوش کودک می است. این تست هوش سال ها در صدر آزمون های هوش بوده است.
-
تست هوش بینه
تست هوش بینه یکی از انواع تست های هوش مهم و کاربردی در حوزه سنجش هوش کودک و نوجوان است.
-
تست هوش ۹ گانه گاردنر
همه انواع هوش های ۹ گانه‌ای که گاردنر آنها را دسته‌بندی کرده است، در این تست هوش مورد آزمون قرار می‌گیرند. تست هوش ۹ گانه گاردنر بهترین نوع سنجش هوش و استعداد در حوزه کودک، نوجوان و بزرگسال است.
تست هوش آنلاین
در دنیایی که بسیاری از رویدادها و جلسات به صورت آنلاین برگزار می‌شود و آنلاین بودن به جزء تفکیک‌ناپذیری از زندگی ما تبدیل شده است، انواع تست های هوش هم این قابلیت را دارند که به صورت آنلاین برگزار شوند و نتایج این تست‌ها با سرعت بالا در اخیارتان قرار بگیرد. برای انجام انواع تست های هوش آنلاین راه‌های مختلفی پیش رویتان است و می‌توانید از سایت‌های بسیاری برای انجام این تست‌ها استفاده کنید.
سخن آخر
با توجه به این که تست هوش انواع مختلفی دارد و همچنین انواع هوش متفاوت هستند، نمی‌توان به کسی برچسب باهوش یا کم‌هوش بودن را چسباند. هر کس در نوعی از هوش قوی است. پس به جای این‌که خودتان را کم‌هوش تلقی کنید و بی‌استعداد بدانید، بگردید و استعداد و توانایی خود را پیدا کنید. هر کس دارای استعداد و همچنین علایق خاصی است که می‌تواند در آنها قدرتمند شود و حرفی برای گفتن داشته باشد. اگر در جای درست خودتان قرار بگیرید، می‌توانید از استعدادهایتان بهره ببرید.
مجموعه هوش نیک به عنوان مرکز تخصصی تحقیقات هوش مالی کودک ایران، خدماتی مانند استعدادیابی، اجرای انواع تست هوش کودک، مشاوره تخصصی هوش، تقویت هوش مالی کودک ، روانشناسی کودک، روانشناسی خانواده، اجرای تست هوش بزرگسال و خدمات دیگری را به مراجعین ارائه می‌دهد.
همین حالا در هوش نیک ثبت نام کنید
نوشته تست هوش، انواع تست هوش و هرآنچه که باید بدانید! اولین بار در مرکز هوش کودک نیک. پدیدار شد.